coinneach—transcription

D1. Hallo, madainn mhath dhuibh, agus fàilt’ oirbh chun latha mu dheireadh agamsa ann an cathair Choinnich. An-diugh bidh sinn a’ cluintinn mun mheirle a tha dol ann an taighean staile Ìle an t-seachdain-sa agus.. ach ‘s ann do charthannas a tha am meirle ga dhèanamh. Bidh sinn a’ bruidhinn cuideachd ri feadhainn an sàs anns a’ Hebridean Challenge am bliadhna. (Tha) sin a’ tòiseachadh Diluain, an rèis eadar Bhatarsaigh agus Leòdhas. Bidh sinn a’ coimhead air ais air a’ bhliadhna naoi ceud deug ceithir fichead ‘s a deich, nuair nach robh mi-fhìn ach òg, agus a’ taghadh pìos ciùil bhon bhliadhna sin. Agus bidh ceòl againn cuideachd ann an cuideachd ar cèiliche, Gordon Wells.

Ceòl

Cluinnidh sinn tuilleadh dhen cheòl a tha sin nas fhaide dhen phrògram ‘s gu dearbh cluinnidh sinn tuilleadh mu na h-ionnsramaideaman – h-ionnsramaidean fiù’s – a tha Gordon fhèin a’ dèanamh, ach tha Gordon còmhla rinn an-dràsta. Madainn mhath, Gordon.

G1. Madainn mhath Derek.

D2. Ciamar a tha sibh an-diugh?

G2. Tha gu dòigheil tapadh leat.

D3. Sgoinneil fhèin, sgoinneil fhèin. Nist, tha sibh a’ fuireach ann am Beinn na Faoghla, ach cha b’ann à Beinn na Faoghla a tha sibh bho thùs. Cò… Cà an do rugadh ‘s do thogadh sibh?

G3. Well, deagh chèist tha sin. Chan eil mi buileach cinnteach cò às a tha mi ach rugadh mi ann an Dùn Èideann, tha sin fìor, ach ‘s ann à Uibhist a Tuath a tha mo mhàthair, Anna Sheonaidh ‘ic Ghilleasbaig, agus, uh, ‘s e an rud a th’ ann gun.. gun deach ise na miseanaraidh dha na h-Innseachan agus ‘s ann an shin a thachair i ri.. ri m’ athair. ‘S e ministear Sasannach a th’annsan, agus phòs iad ann an India, agus mar sin thogadh mi anns na h-Innseachan gus an robh mi ceithir bliadhna a dh’ aois, agus an uair sin thill sinn air ais do Bhreatann an uair sin.

D4. A bheil mòran de chuimhne agad air a bhith anns na h-Innseachan?

G4. Well, bhon àm sin chan eil mòran, ach tha rud beag, chionn’s.. tha cuimhne agam, nuair a chaidh mi air ais nuair a bha mi naoi bliadhna deug.. agus chaidh mi air ais dhan t-seann taigh far an robh sinn a’ fuireach nuair a bha.. nuair a bha, bha mi gu math òg. Agus ‘s e rud inntinneach a bh’ ann gun robh na bùird agus na seithrichean ann mar a bha iad nuair a bha mi ann.. nuair a bha mi gu math òg, ach bha iad air fàs cho beag, bheil fhios agad. ‘S ann.. shaoileadh tu gun robh.. gun robh thu ann an doll’s house no rudeigin mar sin. Ach um.. so tha cuimhnichean beag(a) agam, ach chan eil cus, bhon àm sin co-dhiubh.

D5. Bha thu air fàs cho mòr an taca ri na seithrichean, tha mi a’ creidsinn. An robh.. robh.. robh càil dhen bheatha a bh’ agaibh sna h-Innseachan, ma tha, mun cuairt air a’ bheatha agaibh nuair a thill sibh a Bhreatann? An robh sibh.. an tug sibh càil dhachaidh leibh a thaobh, tha mi a’ creids, stuthan.. stuthan leithid àirneis ‘s dòcha, ach cuideachd a thaobh dòigh beatha neo a thaobh dòigh smuain.. smaoineachaidh?

G5. Well, ‘s e.. Chan eil fhiosam. Tha mo mhàthair ag innse dhomh gun robh trì cànanan agam nuair a bha mi ceithir bliadhna a dh’ aois, ach – ged nach robh Gàidhlig nam measg, gu mi-fhortanach – ach nuair a thill sinn, a bheil fhios agad, bha sinn a’ fuireach ann an Sasann, agus dhìo-chuimhnich mi mo chuid Hindi dìreach anns a’ bhad. Um.. ach, an rud a tha mo mhàthair ag innse dhomh gun robh.. Ann an iomadach dòigh bha i nas còmhfhurtaile ann an India chionn’s gun tàinig i à Uibhist a Tuath, a bheil fhios agad – ‘s e nighean croitear.. cruitear a th’innte, so ann an iomadach dòigh bha i na bu chòmhfhurtaile nuair a bha i a’ fuireach ann am baile beag anns na h-Innseachan na bha i nuair a thàinig sinn air ais do.. do Shasann. So, ‘s e duthchannan gu math eadar-dhealaichte a th’ annta gun teagamh.

D6. ‘S e, ach an robh i a’ faighinn coltas eadar, can, Uibhist a Tuath is na h-Innseachan? Dè.. dè bha.. dè bha ga dhèanamh coltach rithe, neo nas coltaiche fiù na bha Sasann?
G6. Well, tha sinn a’ bruidhinn.. Tha ise 89 years of age a-nist, so tha cuimhne aicese air an àm, um, anns na h-eileanan nuair, you know, bhiodh a’ chlann a’ dol dhan sgoil cas-rùisgte, a bheil fhios agad. Agus mar sin cha robh cus airgead ann idir. Agus, uh, san.. san t-seagh sin tha mi a’ smaoineachadh gun robh i a’ faireachdainn gun robh i ann an àite caran coltach ris nuair.. nuair.. caran coltach ri Uibhist nuair.. nuair a bha i anns na bailtean beaga sna.. ann am Village India mar gum biodh.. aig an àm a bha sin co-dhiubh.

D7. Agus an deidh dhuibh tilleadh à India a Shasann, agus an deidh dhuibh, tha mi a’ creidsinn, aois a ruighinn sibh fhèin, dè seòrsa rud a bha thu a’ dèanamh, dè an dòigh beatha a bh’ agad, dè an cur-seachad, dè gu dearbh an caitheamh-beatha a bh’ agad?

G7. Well, bha mise dìreach nam sgoilear ann an.. ann an Sasann, agus tha fhios gun robh ùidh agam ann an cànan bho thùs, agus ‘s e.. ‘s e Linguistics a rinn mi aig oilthigh. Bha mi aig Oilthigh York, agus ‘s ann an uair sin a bha cothrom agam Hindi ionnsachadh as ùr mar gum biodh. So, bha sin ann, agus bha.. bha ùidh agam ann an ceòl bho thùs cuideachd, tha fhios, agus, so, sin an seòrsa rudan a bha ùidh agamsa ann..

D8. Um dè cho fad’s a tha thu nist, bhon a ghluais sibh, um, tha mi creids, dhachaidh a Bheinn an Faoghla? Dè, dè, cuin, cuin a thàinig sibh dhan eilean?

G8. A-nis, a-nis, tha sinn air a bhith ann an Uibhist fad, uh, naoi bliadhna a-nist. Um, thàinig an obair aig Colaisde Bheinn na Faoghla gu crìoch dìreach an uiridh, ach on uair sin tha mi air a bhith a’ dèanamh rud beag airson Sabhal Mòr Ostaig, dìreach a’ teagasg air a’ fòn, mar gum biodh, air a’ Chùrsa Inntrigidh aca. Agus cuideachd, tha mi ag obair air mo cheann fhìn, mar chonsultant mar gum biodh. Tha mi air website a thogail dìreach airson mo chuid obair a bhrosnachadh agus sgaoileadh a-mach agus rudan mar sin. So, och tha e còrdadh rinn fìor-mhath a bhith a’ fuireach ann an sheo ann an Uibhist. Um, agus chì sinn dè tha a’ dol a thighinn.. a bheil fhios agad..

D9. Is dè thug dhachaidh thu? Dè thug ort fhèin ‘s an teaghlach ghluasad dhan eilean?

G9. Well, tha fhios gur e obair a thug dhachaidh mi an toiseach. Um bha.. bha obair ri dhèanamh, agus rinn mi e. Ach cuideachd bha ùidh agam riamh ann.. ann a bhith tilleadh a dh’ Uibhist. Cha.. cha do chreids mi riamh gum biodh an cothrom mar sin ann, bheil fhios agad, ach um, b’ àbhaist dhuinn a bhith a’ tighinn ann airson, uh, làithean saora as t-sàmhradh agus bha.. bha mi gu math.. um… bheil fhios agad.. Bha e gu math inntinneach dhomhsa mar a bha na cousins agam.. bha, bha dà chànan acasan ach.. agus bha mise dìreach nam mhonolingual mar gum biodh, agus..

D10. Aig an ìre sin. Chan eil an-diugh ge-tà.

G10. Och well, chan eil fhiosam.

D11. Agus an ann.. an ann coltach ri.. An ann.. an ann a’ tilleadh dhachaidh a bha thu, ged nach.. ged nach robh thu air a bhith a’ fuireach ‘sna h-eileanan roimhid? An ann.. an ann tilleadh dhachaidh a bh’ ann?

G11. ‘S ann, tha mi smuaintinn. ‘S ann. Sin mar a bha mi-fhìn a’ faireachdainn mu dheidhinn co-dhiubh, agus tha a’ chlann againn air a bhith, you know, san sgoil sin, is rudan mar sin, so tha iadsan air.. air fàs suas ann an Uibhist, bheil fhios agad.

D12. Agus a bheil an obair – bha sibh a’ bruidhinn air an obair agaibhse, a thaobh obair consultancy. Dè seòrsa rud tha sin? Dè an dòigh san tèid na sgilean agad a chur an gniomh?

G12. Well, mar a thuirt mi, tha.. tha website agam a-nist, agus tha mi a’ feuchainn ri, uh, dìreach na sgilean a th’ agam a chur gu feum ann an dòigh sam bith a bhios freagarach. So tha mi tabhann obair mar chonsultant do bhuidheann sam bith aig a bheil ùidh ann. Tha mi air rud beag de dh’ obair a dhèanamh mu thràth airson, uh, UHI. Tha iadsan airson ceanglaichean a thogail le dùthchannan eile, bheil fhios agad, agus ‘s e India fear dhe na dùthchannan a tha iad ag amas air. Agus uh, so mar sin, tha mise air a bhith ag obair air togail ceanglaichean ri buidhnean agus ri colaistean is oilthighean ann an India gus am faigh sinn cothrom barrachd obair a dhèanamh còmhla.

D13. Well, tillidh sinn chun sin dìreach beagan nas anmoiche dhen phrògram, ach an-dràsta gach Dihaoine air a’ phrògram – sibhse a bhios ag eisteachd gu cunbhalach….